HackeR FrienD

824

Pagerank metodu Google tarafından, sitelerin birbirleriyle orantılı olarak önemlerini yani kısaca popüleritelerini tespit etmek için bulundu. Bu metod oluşturulurken siteler arasındaki linkler baz alınarak internetteki topoloji örneklendi.

Page Rank'in ana fikri şöyledir: Eğer bir A sitesi B sitesinin linkini yayınlamışsa bunun nedeni B sayfasının A sayfası ziyaretçileri tarafından dolaşılabilecek olarak düşünülmüş olmasıdır. Bu yapıya göre A sayfası B sayfasının pagerankini yükseltmiş olacaktır.

Ancak Pagerank kavramı sadece bunlarla sınırlı değildir. Aşağıda belirttiğim iki fikir de önemli başrol oynar.

• A sayfası ne kadar yüksek pageranke sahipse B sayfasının pagerank değeri de buna orantılı olarak artacaktır.
• A sayfasında ne kadar az dışarı link varsa, B sayfasının pagerank değeri o kadar yüksek olacaktır. Bu mantığa göre A sayfası sadece B sayfasını link verilecek değerde görmüşse, B sayfasının pageranki çok daha fazla artacaktır.

Mantığı açıkladıktan sonra, bu sistemi gelin formülize edelim. Başlamadan önce açıklayalım, bu formülü Google'ın iki kurucusundan aldık. Formül şu ana kadar değişilik geçirmiştir ancak temel mantığı halen aynıdır.

A 1, A 2 , ..., An B sayfasına link veren sayfalar olsun. PR(Ak)'yı da A k sayfasının pageranki olarak kabul edelim. N(Ak) ise Ak sayfasının dış sayfalara verdiği link sayısı olsun. d ise 0 ile 1 arasında değişen ve genellikle 0.85 olan bir katsayı olsun.

Bu durumda PageRank'in matematiksel değeri şöyle olacaktır:

PR(B) = (1-d) + d x ( PR(A1) / N(A1) + ... + PR(An) / N(An) )

Belki bu formülün hem basit hem de karmaşık olduğunu düşünebilirsiniz. Basit çünkü sadece birkaç koşula bağlı, karmaşık çünkü hesaplamak için daha önceden başka bir sitenin pagerankini hesaplamanız gerekir.

Aslında bu çok basittir, tüm pagerankleri belli bir değere sabitlerseniz olur biter. Eğer her sayfaya aynı değeri verirseniz; bu değeri kaç alırsanız alın sonuç değişmeyecektir.

Formülü tekrarlamaya başladığınızda sonuç bir önceki hesaplamaya bağlı olarak tekrar hesaplanacaktır. İşlem ilerledikçe pagerank değerleri yerine oturmaya başlayacak, ve bir hesaplamadan diğerine kadar hiçbir değişiklik olmayacaktır.

Rastgele Yürüme Modeli

PageRank değerinin hesaplanmasında formül dışında bir başka model daha vardır. Bu model de internetde dolaşan birinin simüle edilmesiyle, rastgele linkler arasında dolaşılmasıdır.

Bir düşünün, birisi bir sayfada dolaşırken bir link dikkatini çeker ve ona tıklayarak o sayfada dolaşmaya başlar. Böylece giderek birçok sayfa dolaşılır .

Page Rank değeri bir ziyaretçinin sayfada harcadığı süreye de bağlı olabilir.  

Eğer gidilen bir sayfada geriye dönüş için de link bulunuyorsa olasılık daha da artacaktır. Bu da formülün ikinci terimine denk gelmektedir.

İlk terim ise sayfadan çıkılmadan içeri de ne kadar dolaşılabileceği olasılığını modeller. Formülde ifade ettiğmiz d sembolü aslında budur.


PageRank Hesaplanması

PageRank'in matematiksel formülünü elde ettikten sonra, bunları hesaplamak için şu değişkenlere ihtiyacımız vardır:

B sayfasının PageRank'i üç faktöre bağlıdır:

• B sayfasına link veren Ak sayfa sayısı;
• Her bir Ak sayfasının PageRank değeri;
• Ak sayfasındaki dış sayfalara verilen link sayısı;

Öyleyse B sayfasının pagerank değeri şunlarla alakalı değildir:

• B sayfasına gelen ziyaretçi sayısı
• Ak sayfasındaki B linkine tıklanma sayısı
• B sayfasının Google'daki tıklanma sayısı                         

PageRank Değerini Arttırmak

PageRank değerinizi arttırmanın yolu sitenize pekçok site tarafından link verilmesiyle olur.

Başka Sitelere Link Verdirmek

Bu konuda aşağıdaki önerilere uymak doğru olacaktır.

• Sitenize çok çok fazla siteye link verdirmek
• Yüksek PageRank elde etmiş sitelere link verdirmek ( Bunu yaparken dikkatli olun, çünkü illegal içerik sağlayan bir sayfadan PageRank değerini çok düşürebilmektedir.)
• PageRank değeri az olan sayfalara link veriyorsanız, içinde az link olanları tercih etmek
• Google tarafından iyi arşivlenmesine rağmen pageranki sıfır olan sayfalara link vermemek, çünkü bu size hiçbirşey kazandırmayacaktır. Çünkü böyle sayfalar META'larında ya da robot.txt dosyalarında belirtmezlerse google arşivleme yapamamaktadır.
• PageRanki 6 olupta birçok link veren bir sitenin etkisi PageRank'i 4 ama çok az link veren bir siteye oranla düşük olacaktır.
• DMOZ ve Yahoo buna çok iyi iki örnektir. Bunlarla ilgili bilgileri de sizlere vereceğiz.

İç Linklerin Önemi

Dış sitelerden link almak güzel ancak kontrolü zor bir olaydır. Diğer taraftan kendi sayfalarınız arasındaki linkler de sayfaların önemini etkilemektedir.

Yani, sayfalarınız pagerankinin yükselmesi büyük oranda sizin de elinizdedir. Başta anlattığımız matematiksel formülden de anımsayacağınız gibi bir sayfa link verdiği sayfaya kendi puanlarını transfer edebilmekteydi.

Gelin şimdi bir sayfanın başka bir sayfa ile link değişimiyle nasıl PageRanklerini yükselttiğini görelim. Alt sayfalarınızın ana sayfanızın PageRank'inden nasibini almasını istiyorsanız, bu sayfalara ana sayfanızda link vermeniz gerekmektedir. Eğer gereğinden fazla link verirseniz de bu seferde etki eden PageRank değeri düşecektir.

Eğer sitenizi optimize etmek isterseniz, öncelikle pagerank değeri yüksek sitelere verdiğiniz linkleri kaldırmakla işe başlamanız gerekmektedir. Çünkü zar zor kazandığınız pagerank değerleri bu sitelere harcanmaktadır. Bu yüzden ana sayfanıza, dış linkler için links.html gibi ayrı bir sayfaya link verip, buradan o sitelere link vermek daha akıllıcadır.

Ayrıca sitenizi sadece belirli sayfaların pageranki yüksek olacak şekilde de dizayn edebilirsiniz. Örneğin bu iş için en güzel örnek sol üst köşeye koyduğunuz site logonuza ana sayfanın linkini vermektir.

Kaynak: Sanal-reklam